اثر دوره های گرسنگی کوتاه مدت و غذادهی مجدد بر رشد و ترکیب لاشه در قزل آلای رنگین کمان

بسیاری از رفتارهای تغذیه ای آبزیان نظیر انتخاب طعمه، نوع و اندازه آن به جثه آنها وابسته است. در صنعت آبزی پروری رشد مطلوب فاکتور کلیدی در موفقیت پرورش ماهی است. به منظور جبران کاهش رشد در پرورش ماهیان پدیده رشد جبرانی یکی از مهم ترین ابزارهای مدیریتی می باشد. رشد جبرانی یک دوره رشد سریع غیر معمول است و در حیواناتی اتفاق می افتد که پس از یک مرحله محرومیت غذایی با میزان فراوانی غذا روبرو می شوند. در این مطالعه اثر دوره های گرسنگی و غذادهی مجدد بر عملکرد رشد، تغذیه و ترکیب شیمیایی لاشه ماهی قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، 270 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 83/0 ± 37/17 گرم (میانگین ± خطای استاندارد) و طول کل 15/0 ± 86/11 سانتیمتر در 15 تانک پلاستیکی مدور (گنجایش 100 لیتر، 18 قطعه ماهی در هر تانک) پس از دوره 14 روزه سازگاری در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار توزیع شد. تیمارهای تغذیه ای آزمایشی شامل: تیمار شاهد (تغذیه 2 بار در روز و در حد اشباع)، تیمار اول (2 روز تغذیه و 1 روز گرسنگی؛t1 )، تیمار دوم (4 روز تغذیه و 1 روز گرسنگی؛t2 )، تیمار سوم (12 روز تغذیه و 3 روز گرسنگی؛t3 ) و تیمار چهارم (16 روز تغذیه و 4 روز گرسنگی؛ t4) بود. دوره ی آزمایش60 روز به طول انجامید و در طی آن زیست سنجی ماهیان هر 15 روز یکبار انجام شد. در پایان آزمایش از هر تانک آزمایشی 5 قطعه ماهی به صورت تصادفی جهت آنالیز ترکیب شیمیایی لاشه (رطوبت، خاکستر، چربی و پروتئین) نمونه برداری گردید. خصوصیات فیزیکو شیمیایی آب در طی دوره نگهداری ماهیان به طور مداوم کنترل گردید تا در حدود سلامت ماهیان ثابت بماند. نتایج نشان داد که دوره های گرسنگی و غذادهی مجدد بر عملکرد رشد تاثیر قابل ملاحظه نداشته و اختلاف معنی داری بین تیمار شاهد و سایر تیمارها از نظر وزن نهایی، نرخ رشد ویژه، شاخص وضعیت و درصد افزایش وزن وجود ندارد، هرچند که بیشترین وزن نهایی (44/2 ± 23/66 گرم) و بالاترین نرخ رشد ویژه (04/0 ± 19/2 درصد در روز) در تیمار شاهد به دست آمد. علاوه بر این، شاخص های تغذیه ای شامل ضریب تبدیل غذایی، راندمان غذا و راندمان پروتئین نیز اختلاف معنی داری بین تیمارها نداشت اما بیشترین میزان ضریب تبدیل غذایی در تیمار سوم (02/0 ± 27/1) و بیشترین راندمان غذا (58/1 ± 64/87) و راندمان پروتئین (03/0 ± 19/2) در تیمار اول (t1) به دست آمد. نتایج مقایسه ای به لحاظ آنالیز شیمیایی لاشه در قزل آلای رنگین کمان نشان داد که بین تیمارهای مختلف آزمایش به لحاظ محتوای خاکستر و رطوبت لاشه تفاوت معنی داری وجود ندارد) 05/0 .(p ? از سوی دیگر، میزان پروتئین در تیمار سوم (09/2 ± 04/65 درصد از وزن خشک) به طور معنی داری ) 05/0 (p < از سایر تیمارهای آزمایش شده بالاتر بود. همچنین میزان چربی تیمار سوم (14/0 ± 64/26 درصد از وزن خشک) و تیمار دوم (51/0 ± 35/27 درصد از وزن خشک) در مقایسه با تیمار شاهد (19/0 ± 79/28 درصد از وزن خشک) اختلاف معنی دار ) 05/0 (p < را نشان داد ولی با تیمار اول (t1) و تیمار چهارم (t4) اختلاف معنی دار نبود. بر اساس شاخص های رشد و تغذیه می توان بیان نمود که در پایان دوره آزمایش جبران کامل در تمام ماهیان تیمار شده در این آزمایش به دست آمد. به طور کلی یافته های این تحقیق نشان داد که دوره های گرسنگی و تغذیه مجدد هیچ تاثیر منفی بر عملکرد رشد ندارد. بنابراین، رشد جبرانی به عنوان ابزار مدیریتی در مزارع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان سودمند است.